Rysunek

Rysunek, malarstwo, kaligrafia, media, historia

niedziela, 9 października 2016

Maksymilian Gierymski



Dzisiaj mija 170 rocznica urodzin Maksymiliana Gierymskiego, jednego z najlepszych polskich malarzy.



"Portret Maksymiliana Gierymskiego" - Henryk Piątkowski*



Urodził się 9 października 1846 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny inteligenckiej, był starszym bratem równie znamienitego malarza Aleksandra Gierymskiego.


Uczestnik powstania styczniowego (1863), walczył prawdopodobnie na terenie Lubelszczyzny i Kielecczyzny. Po upadku powstania, uniknąwszy represji ze strony władz rosyjskich, Gierymski rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym w warszawskiej Szkole Głównej. Następnie przez kilka miesięcy kształcił się w Klasie Rysunkowej. W 1865 roku zrezygnował z dalszych studiów i postanowił pracować samodzielnie. W tym okresie zawarł znajomość z przebywającym w Warszawie Juliuszem Kossakiem, który pomagał mu w zgłębianiu tajników malarskiego warsztatu.



M. Gierymski - Studium pejzażowe z Rzymu, 1874 r. olej, tektura 17.7 x 28.2 cm


W 1867 roku, uzyskawszy stypendium rządowe, wyjechał do Monachium. Tam, polecony przez Juliusza Kossaka, nawiązał kontakty z grupą polskich artystów skupionych wokół Józefa Brandta.
W okresie monachijskim szczególnie blisko zaprzyjaźnił się z Adamem Chmielowskim, dawnym kolegą z Instytutu Politechnicznego w Puławach, również uczestnikiem powstania styczniowego.


Długie dyskusje prowadzone z Chmielowskim na temat sztuki przyczyniły się do ukształtowania poglądów estetycznych Gierymskiego. Do jesieni 1868 roku kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Alexandra Strähubera i prawdopodobnie również - Hermana Anschütza. Na przełomie 1867 i 1868 podjął naukę w prywatnej pracowni sławnego wówczas batalisty, Franza Adama. Od maja 1868 roku towarzyszył mu w Monachium brat Aleksander, który również rozpoczął tam studia artystyczne. W tym samym roku Maksymilian został członkiem monachijskiego Kunstvereinu.

  


M. Gierymski - Modlitwa Żydów w dzień szabatu ,1871 r. olej na płótnie 71 x 114 cm





 M. Gierymski - Pejzaż z jeziorem, ok. 1868 r. olej na desce, 32 x 42 cm.



Około 1869 roku, mając zaledwie 23 lata Gierymski osiągnął artystyczną dojrzałość i wypracował własny, całkowicie indywidualny styl malarski.

Jego sukcesy na Pierwszej Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium i na międzynarodowej wystawie w wiedeńskim Kunstvereinie w 1869 roku (dzieło Gierymskiego zakupiono do zbiorów cesarza Franciszka Józefa), odnotowane w prasie i w środowisku zawodowym, zaowocowały wzrostem zainteresowania kolekcjonerów twórczością młodego Polaka.

Natomiast w kraju jego prace, regularnie nadsyłane na wystawy w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych i Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, były na ogół przyjmowane obojętnie, a nawet krytykowane przez konserwatywną część środowiska artystycznego. W tej sytuacji, poczynając od 1870 roku, Gierymski ostatecznie zrezygnował z uczestnictwa w wystawach organizowanych na ziemiach polskich.

  


M. Gierymski - Rzeka, 1868-70 r. olej na desce, 24,8 x 32,9 cm





M. Gierymski - Krajobraz jesienny studium pejzażu, 1868-69 r. olej na desce 12,5 x 23,5 cm



W Monachium jego dzieła niemal natychmiast znajdowały nabywców, a jednocześnie wciąż rosła liczba składanych zamówień z Londynu, Wiednia, Berlina, Hamburga i innych miast Europy. Wyrazem rosnącej sławy Gierymskiego były również sukcesy na wystawach międzynarodowych. W 1873 roku na Wystawie Powszechnej w Wiedniu został nagrodzony złotym medalem, a w 1874 roku przyjęty w poczet członków Akademii Sztuki w Berlinie. 



M. Gierymski - Przed cmentarzem szkic, 1870 r.





M. Gierymski - Ulica Karowa, 1870-72 r. ołówek, tusz, gwasz na papierze, 21,5 x 16 cm



M. Gierymski - Ulica Kamienne Schodki w Warszawie,  1870-72 r. ołówek, tusz, gwasz na papierze, 21,5 x 16 cm



M. Gierymski - Ulica Solec w Warszawie, 1870-71 r. akwarela, gwasz na papierze, 15 x 20 cm






M. Gierymski - Widok znad Wisły, 1870 r. ołówek, akwarela, gwasz na papierze, 17,5 x 31 cm


W latach 1870-72 artysta spędzał letnie wakacje w Polsce, w 1871 roku po raz pierwszy podróżował do Włoch, w towarzystwie brata. Od 1873 roku, z powodu postępującej choroby płuc, przebywał głównie w miejscowościach kuracyjnych, w Meranie i w Bad Reichenhall. Pod koniec tego roku wyjechał z opiekującym się nim Aleksandrem do Rzymu, w nadziei osiedlenia się tam na stałe.




M. Gierymski - Noc, 1872-73 r. olej na płótnie, 48 x 80 cm.





M. Gierymski - Patrol powstańczy pikieta, 1872-73 r. olej na płótnie, 60 x 110 cm




M. Gierymski - Jabłoń nad potokiem, 1868 r. olej na płótnie, 35 x 45 cm. 





M. Gierymski - Droga wśród drzew, 1870 r. olej na tekturze, 35 x 27,5 cm





M. Gierymski - Sosny studium do obrazu Czerkiesi pędzący do ataku, 1868 r. olej na płótnie, 43 x 29 cm







M. Gierymski - Krajobraz o wschodzie słońca przedświt, 1869 r. olej na desce, 27,5 x 36,5 cm




Wycieńczony chorobą, nie mogąc już malować, zaczął prowadzić dziennik, w którym notował swoje przemyślenia natury światopoglądowej, a także refleksje na temat sztuki.


Zmarł 16 września 1874 roku w Bad Reichenhall (Niemcy) w wieku zaledwie 28 lat. Był najwybitniejszym przedstawiciel tzw. szkoły monachijskiej i prekursorem realizmu w malarstwie polskim drugiej poł. XIX w.  






Polecam "Płaszcz Zabójcy" - z notatek i listów Maksymiliana Gierymskiego 


http://plaszcz-zabojcy.blogspot.com/search/label/Gierymski%20Maksymilian



* portret opracowany prawdopodobnie na podstawie rysunku Franciszka Tegazzo rytowanego przez Antoniego Regulskiego i opublikowanego w Tygodniku Illustrowanym [1872 (II) 280] i fotografii Maksymiliana z ok. 1872 r. (znajdującej się w zbiorach rodzinnych). Piątkowski osobiście poznał Gierymskiego, gdy ten był już ciężko chory w lipcu 1874 r.


Henryk Piątkowski (1853-1932) – polski malarz, grafik, literat i krytyk sztuki.  







Źródła:

internet

http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Gierymski_M/Index.htm

http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4977

http://culture.pl/pl/tworca/maksymilian-gierymski

https://wolnelektury.pl/katalog/galeria/autor/maksymilian-gierymski/rodzaj/malarstwo/

http://katalog.muzeum.krakow.pl/pl/cat


Brak komentarzy: