papier i patyna: września 2023

Kilka dni temu w internecie natrafiłem na obraz malowany bardzo w stylu młodopolskim, podpisany nieznanym mi nazwiskiem.

Autor to szwajcarski artysta Ernest Biéler.

Z ciekawości, czy miał on jakieś związki z polskim kręgiem twórców, poszukałem danych na jego temat.

Są bardzo skąpe, ale jest informacja, że jego matka - Nathalie Caroline Jeannette de BUTZOW - była z pochodzenia Polką.

Niektóre jego obrazy żywo przypominają twórczość Ślewińskiego, Sichulskiego, Stanisławskiego, czy Wyczółkowskiego.

W 2007 r. na aukcji w Sothebys trzy jego prace osiągnęły kwotę przekraczającą trzy miliony franków szwajcarskich, a dom Christie’s w Zurychu sprzedał obraz "Trois Valaisannes" Biélera za kwotę 1 020 000 SFr, wliczając premię kupującego.

Wiele dzieł Biélera, zazwyczaj w tym samym stylu co wymienione powyżej – znanym jako „styl Savièse” – obecnie rutynowo osiąga sześciocyfrowe kwoty ceny na aukcji.

Poniżej kilka ciekawych obrazów Biélera i garść tego, co dało się ustalić...

Ernest Biéler - "Pejzaż górski"

Urodził się 31 lipca 1863 w Rolle w Szwajcarii.

Uprawiał malarstwo, rysunek i grafikę.

Pracował w oleju, temperze, akwareli, gwaszu, tuszu, węglu, pastelach, akrylu i ołówku. Tworzył również mozaiki i witraże.

Jego ojciec Samuel, z pochodzenia Francuz, był weterynarzem, a matka, pochodzenia fińsko - polskiego, była córką polskiego (? fińskiego?) dyplomaty w służbie rosyjskiego cara, min. uczyła muzyki i malarstwa, ona właśnie jako pierwsza uczyła go rysunku. O jej korzeniach niestety prawie nic nie udało się ustalić...

Ojciec Samuel Biéler wraz z rodziną przeniósł się do Lozanny, gdzie objął stanowisko nauczyciela zoologii. Zanim zmarł w 1911 r., zdobył uznanie w świecie nauki; wśród jego wyróżnień znalazł się doktorat honoris causa Uniwersytetu z Lozanny.

Ernest po studiach w Lozannie wyjechał do Paryża i od 1880 roku uczęszczał na kursy Académie Julian i Académie Colarossi.

Od 1892 do 1917 roku, kiedy to powrócił do Szwajcarii, dzielił swój czas między Paryż i Szwajcarię.

Latem 1884 roku odkrył miejscowość Savèse w Valais, która była dla niego ważnym źródłem inspiracji:

krajobrazy - na które nie miał jeszcze wpływu rozwój przemysłowy, którego doświadczała wówczas Szwajcaria - i tradycje (kostiumy itp.)

W 1900 roku wybudował tam również pracownię.

Zdobył srebrny medal na Wystawie Światowej w Paryżu w 1900 roku.

Od 1905 roku porzucił malarstwo olejne na rzecz akwareli i tempery, "bardziej dostosowanej do stylu graficznego, który obecnie charakteryzuje jego sztukę", z wyraźnymi liniami inspirowanymi secesją i wyidealizowanymi tematami.

W 1906 roku Kunstmuseum Basel kupiło od niego siedem prac.

Należy, wraz z Raphaëlem Ritzem, Édouardem Valletem, Albertem Chavazem i innymi, do tzw. szkoły Savièse.

Biéler zostanie również honorowym mieszczaninem tej miejscowości Valais.

Tworzył również witraże, freski, zaprojektował kostiumy, dekoracje Fête des vignerons z 1927 roku.

Ożenił się późno, bo w wieku 46 lat z Michelle Laronde, która uczyła rysunku w Paryżu.

Jego małżeństwo jednak po 7 latach rozpada się i Biéler decyduje się opuścić Paryż w 1916 roku.

W 1928 r. w wieku 65 lat żeni się po raz drugi; jego nowa żona, Madeleine de Cérenville, jest od niego o 20 lat młodsza.

Biéler spędził ostatnie 25 lat swojego życia malując to, co widział (odejście od stylu Savièse na rzecz coraz większego zainteresowania pejzażem).

W 1935 r. obok posiadanej przez siebie pracowni w Savièse zbudował dom, gdzie żył jeszcze trzynaście lat, aż do swojej śmierci w Lozannie 25 czerwca 1948 r.

Został pochowany w kościele św. Marcina na cmentarzu w Vevey.

O pochodzeniu jego matki.

Nathalie Caroline Jeannette de BUTZOW była córką rosyjskiego dyplomaty pochodzenia fińskiego (?) i Polki z rodziny Jeziorańskich.

Jej ojciec, a dziadek Ernesta Biélera to,

Karl Friedrich de Bützow

(Carl Fredrik; ros. Karł Karłowicz Biucow; Карл Карлович Бюцов)

(2 V 1791 Wyborg, Finlandia, obecnie Rosja – 28 VII 1852 Genua),

dyplomata rosyjski, konsul generalny w Gdańsku.

Syn lekarza wojskowego Carla Friedricha Bützowa [tak, te same imiona] (1750 Wyborg – 24 II 1805 Wyborg) i Cathariny Heleny z domu Alopaeus (Kaisa Lena Alopaea) (1 X 1763 Wyborg – 25 II 1810 Wyborg).

W latach 1805–1807 uczeń gimnazjum w Wyborgu, w 1808 aktuariusz w carskim ministerstwie spraw zagranicznych, w 1809 pełnił funkcję sekretarza swojego wuja, Davida Alopaeusa podczas negocjacji pokojowych w Fredrikshamn. Od 7 VI 1810 student akademii w Åbo (Turku), egzamin na pierwszy stopień prawniczy zdał w grudniu 1811, dyplom ukończenia studiów otrzymał 15 XII 1812.

Od 1811 do 1816 urzędnik poselstwa w Sztokholmie. W latach 1816–1821 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (MSZ), w 1821–1824 sekretarz legacji w Hamburgu, w 1824–1826 ponownie w MSZ, od 1826 do 1829 sekretarz poselstwa w Konstantynopolu. W latach 1829–1832 pracował w poselstwie rosyjskim w Berlinie.

Od 19 XII 1833 do 4 IX 1842 konsul generalny w Gdańsku, od 25 VIII 1842 do śmierci na takim samym stanowisku w Genui.

Od 1825 radca dworu, 19 II 1836 otrzymał dyplom szlachecki.

Od 1846 w randze rzeczywistego radcy stanu.

Odznaczony Orderem św. Włodzimierza IV klasy oraz Orderem św. Anny II klasy z brylantami.

Pochowany 6 VIII 1852 na starym cmentarzu ewangelicko-augsburgskim w Warszawie.

Od 1828 żonaty był z Heleną Zofią Julią z frankistowskiej rodziny Jeziorańskich, córką Ignacego (1746–1846), siostrą Jana Aleksandra (1796–1862), pradziadka Jana Nowaka-Jeziorańskiego (1914–2005).

Frankiści to zwolennicy Jakuba Franka, członkowie żydowskiej grupy religijnej, sekty heretyckiej w stosunku do judaizmu.

W biogramie Jana Nowaka Jeziorańskiego na wikipedi Helena nie jest wymieniona. Także Jeske - Choiński w "Neofici polscy" nie wymienia Heleny, więc trudno ocenić co napisano w źródłach, które znalazłem w internecie.

Jego syn Jewgienij Karłowicz von Bützow (Евгений Карлович Бюцов; Eugen Karlovich Bützow) (19 VII 1837 Gdańsk – 17 X 1904 Baden koło Wiednia, pochowany w Sankt-Petersburgu), również był dyplomatą, sekretarzem w służbie dyplomatycznej gubernatora Wschodniej Syberii (1861), rosyjskim konsulem w Tiencinie (Chiny, 1862-1865) i Hakodate (Japonia, 1867-1870), konsulem generalnym i chargé d'affaires w Jokohamie od 1 I 1871, posłem w Chinach (15 V 1873 –13 IV 1883), Grecji (9 II 1884 – 1889), Iranie (15 XI 1889 – 1897) i Szwecji (1 VII 1897 – 1904).

Ernest Belier - "Autoportret"

Hélène Sophie Julie JEZIORANSKA

babcia Ernesta Biéler, urodziła się w 1810 roku.

Tu niestety moje ustalenia się kończą...

Matka artysty, urodzona w Gdańsku w 1834 roku

Nathalie Caroline Jeannette de BUTZOW

zmarła w 1918 roku w październiku.

Szukajka gugla poda nam nieco obrazów tego mistrza, ale wyspecjalizowane w sztuce źródła zrobią to znacznie lepiej...

Jeszcze kilka szkiców...

Bibliografia:

Amburger Erik, Deutsche in Staat, Wirtschaft und Gesellschaft Russland, Wiesbaden 1986, s. 225.

Высшие чины Российской империи (22.10.1721-2.3.1917). Биографический словарь, red. Е.Л. Потемкин, t. I: А-Г, Moskwa 2019.

Русскій біиографическій словарь, red. А.А. Половцов, t. III: Бетанкуръ-Бякстеръ, St. Petersburg 1908.

www.genealogia.fi/genos-old/32/32_70.htm.
www.geni.com/people/Eugen-Karlovich-B%C3%BCtzow/6000000017936819339.
www.geni.com/people/Karl-Friedrich-B%C3%BCtzow/6000000039971212867.

Przy pisaniu notatki korzystałem z następujących źródeł:

Ernest Biéler – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ausstellungsfuhrer_Bieler_e_def.pdf (kunstmuseumbern.ch)

School of Savièse – Wikipedia, wolna encyklopedia

“A rising star_ Swiss artist Ernest Biéler” [PDF].pdf

Rodzina Bützow – Wikidata

Bützow – Wikipedia, wolna encyklopedia

BÜTZOW de KARL FRIEDRICH, rosyjski konsul generalny – Encyklopedia Gdańska (gedanopedia.pl)

Person : BUTZOW, Szwajcaria - Znajdź wszystkie nagrania - Geneanet

Hélène Sophie Julie JEZIORANSKA: Dominique François BERTRAND (dfbertrand):n sukupuu - Geneanet

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Nowak-Jeziorański

The Bicovs – Wikipedia, wolna encyklopedia